To Βασιλικό Μοναστήρι του Σαν Λορένθο δε Ελ Εσκοριάλ είναι η ιστορική κατοικία του βασιλιά της Ισπανίας, στην πόλη Σαν Λορένθο δε Ελ Εσκοριάλ, περίπου 45 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Μαδρίτης, της πρωτεύουσας της Ισπανίας. Λειτουργεί ως μοναστήρι, βασιλικό ανάκτορο, μουσείο και σχολείο. Έχει έκταση 33.327 μ² και είναι κτισμένο στη νότια πλαγιά του όρους Αμπάντος, της Σιέρρα δε Γουαδαρράμα, 1.028 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Υπάρχει μία άλλη πόλη, 2 χιλιόμετρα πιο κάτω στην κοιλάδα, που ονομάζεται Ελ Εσκοριάλ.Το Εσκοριάλ αποτελείται από δύο αρχιτεκτονικά συμπλέγματα μεγάλης ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας: το βασιλικό μοναστήρι αυτό καθεαυτό και το Λα Γκρανχίγια δε λα Φρεσνέδα, ένα βασιλικό κυνηγετικό καταφύγιο και μοναστηριακό αναχωρητήριο περίπου πέντε χιλιόμετρα μακριά. Αυτοί οι χώροι έχουν δυτική φύση, πχ. κατά τη διάρκεια του 16ου και του 17ου αιώνα, αυτά ήταν τα μέρη στα οποία η ισπανική μοναρχία και η εκκλησιαστική εξουσία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας της Ισπανίας είχαν κοινή αρχιτεκτονική εκδήλωση. Το Ελ Εσκοριάλ ήταν μοναστήρι και ισπανικό βασιλικό ανάκτορο. Αρχικά ανήκε στους Ιερωνυμίτες και τώρα είναι μοναστήρι του τάγματος του Αγίου Αυγουστίνου.Ο Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας, αντιδρώντας στην προτεσταντική Μεταρρύθμιση που σάρωνε την Ευρώπη κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, αφιέρωσε μεγάλο τμήμα της μακρόχρονης βασιλείας του και πολλή από την φαινομενικά ανεξάντλητη παροχή χρυσού από τον Νέο Κόσμο για να αναχαιτίσει τους Προτεστάντες. Οι παρατεταμένες προσπάθειές του ήταν, σε βάθος χρόνου, μερικώς επιτυχημένες· όμως η ίδια αντιμεταρρυθμιστική ορμή είχε μετριαστεί τριάντα χρόνια αργότερα, όταν ο Φίλιππος αποφάσισε να κτίσει το Ελ Εσκοριάλ.